Meer bewegen met uw Smartphone

Eindrapportage

Wilt u meer bewegen maar komt het er vaak niet van? 

Een beweeg-app op uw Smartphone stimuleert. 

Meer informatie vindt u in de keuzewijzer beweegapps 1.

Kijkt u ook eens naar de keuzewijzer beweegapps 2.

Achtergrond 

Voldoende bewegen is gunstig bij gewichtscontrole, verlaagt de bloeddruk, leidt tot een betere prognose en een hogere kwaliteit van leven. Maar veel ouderen vinden het moeilijk om voldoende te bewegen. 

Het gebruik van bewegingsmeters is bewezen effectief bij de ondersteuning van meer bewegen. Iedere moderne Smartphone heeft tegenwoordig een ingebouwde bewegingsmeter. Soms gekoppeld aan een app om de leefstijl in beeld te brengen of anders kan hiervoor een aparte app gedownload worden (bv. Moves, Human, MyFitnessPal). Tevens zijn er allerlei smartwatches en wearables op de markt waarmee de mate van bewegen per dag gemeten kan worden (bv. de Fitbit). Het zijn vooral sportieve jongeren die hiervan gebruik maken.

Waarom wordt het gebruik van de Smartphone niet al veel meer ingezet bij de begeleiding van ouderen met een chronische aandoening? Waarschijnlijk omdat de mogelijkheden van de Smartphone om ouderen te ondersteunen bij het bereiken van een actieve leefstijl nog onvoldoende bekend zijn.

Een mogelijke oplossing is het ontwikkelen van een keuzewijzer met aanbevolen apps voor op de Smartphone die bewegen stimuleren. Een grote groep ouderen met suikerziekte, een longaandoening (COPD) of hartklachten komen regelmatig naar de huisartsenpraktijk voor controlebezoeken bij de praktijkondersteuner. In deze consulten kan de keuzewijzer gebruikt worden bij de leefstijladvisering van ouderen.

Doel

Met dit project wilden wij het gebruik van de Smartphone om bewegen te stimuleren introduceren bij ouderen met een chronische aandoening die met enige regelmaat de praktijkondersteuner (POH) of fysiotherapeut bezoeken.

Meer bewegen met uw Smartphone

De eerste versie van de keuzewijzer werd in de periode november 2016 tot mei 2018 ontwikkeld en getest door studenten van diverse opleidingen van Zuyd Hogeschool.

Vervolgens werd de keuzewijzer gebruikt bij een tiental huisarts- en fysiotherapiepraktijken in de regio Oostelijk Zuid Limburg. In deze praktijken werden patiënten gescreend met een korte vragenlijst over hun beweegpatroon. De mensen die minder bewogen dan de norm voor gezond bewegen, kregen de mogelijkheid geboden om gebruik te maken van een extra consult waarbij de praktijkondersteuner hen hielp bij het kiezen van een goede app en hen coachten bij het realiseren van hun voornemen om meer te bewegen.

Bij de ontwikkeling en ingebruikname van de keuzewijzer zijn een afvaardiging van KBO Parkstad en een aantal gebruikers  (mensen met een chronische aandoening, praktijkondersteuners en fysiotherapeuten) volop betrekken. Tevens hebben wij hun inzet gevraagd tijdens de tussen- en eindevaluaties. Op basis van die evaluatie is een aangepaste tweede versie van de keuzewijzer opgesteld.

Aanpak

Het project bestond uit de volgende stappen:

• Stap 1: Ontwikkelen van de keuzewijzer op basis van bestaande kennis en ervaringen met beweegapps en behoeften van gebruikers. Methodiek User Centered Design (UCD): literatuuronderzoek, co-creatie en testen van de keuzewijzer door studenten in samenwerking met ouderen, praktijkondersteuners en fysiotherapeuten.

• Stap 2: Stapsgewijze ingebruikname van de keuzewijzer bij de deelnemende huisartspraktijken. Methodiek begeleide implementatie: Praktijkondersteuners en fysiotherapeuten werden geschoold en de ervaringen van ouderen werden gemonitord via interviews en vragenlijsten. Tevens werd een gebruikerspanel samengesteld dat aanpassingen en verbeteringen testte.

• Stap 3: Evaluatie van het gebruik van de keuzewijzer, de apps en de begeleiding door de praktijkondersteuners en fysiotherapeuten. Methodiek procesevaluatie: Bij de evaluatie werd gekeken naar aantallen en karakteristieken van de ouderen, en naar redenen om wel of niet de keuzewijzer te gebruiken. Tevens werd het effect van het gebruik van de Smartphone app op het beweeggedrag gemeten en werd gevraagd naar ervaringen met de interventie.

• Stap 4: Opstellen van een implementatiehandleiding op basis van de uitkomsten en bevindingen uit stap 2 en 3.

Gedurende het project werd via diverse kanalen (websites, congressen, publicaties) de kennis die is opgedaan verspreid.